જનનીના હૈયામાં પોઢંતા પોઢંતા પીધો કસુંબીનો રંગ;ધોળાં ધાવણ કેરી ધારાએ ધારાએ પામ્યો કસુંબીનો રંગ… રાજ..બહેનીને કંઠે નીતરતાં હાલરડાંમાં ઘોળ્યો કસુંબીનો રંગભીષણ રાત્રિ કેરા પહાડોની ત્રાડોએ ચોળ્યો કસુંબીનો રંગ… રાજ..દુનિયાના વીરોનાં લીલાં બલિદાનોમાં ભભક્યો કસુંબીનો રંગસાગરને પારે સ્વાધીનતાની કબરોમાં મહેક્યો કસુંબીનો રંગ… રાજ..ભક્તોના તંબૂરથી ટપકેલો મસ્તીભર ચાખ્યો કસુંબીનો રંગવહાલી દિલદારાના પગની મેંદી પરથી ચૂમ્યો કસુંબીનો રંગ……
ધીરા વાજે રે મીઠા વાજો,વાહુલિયા હો,તમે ધીરા રે ધીરા વાજોધીરા ગાજો રે ધીરા ગાજો,મેહુલિયા રે, ધીરા રે ધીરા ગાજોબાળુડાના બાપુ નથી ઘરમાંઅથડાતા એ દૂર દેશાવરમાંલાડકવાયો લોચે છે નિંદરમાંવાહુલિયા હો, ધીરા રે ધીરા વાજોવીરા તમે દેશે દેશે ભટકોગોતી ગોતી એને દેજો મીઠો ઠપકોલખ્યો નથી કાગળનો કટકોવાહુલિયા હો, ધીરા રે ધીરા વાજોમેઘલ રાતે ફૂલ મારું ફરકેબાપુ બાપુ…
મરેલાંનાં રુધિર ને જીવતાંનાં આંસુડાં;સમર્પણ એ સહુ તારે કદમ,પ્યારા પ્રભુ!અમારા યજ્ઞનો છેલ્લો બલિ: આમીન કે’જે!ગુમાવેલી અમે સ્વાધીનતા તું ફરી દેજે!વધારે મૂલ લેવાં હોય તોયે માગી લેજે!અમારા આખરી સંગ્રામમાં સાથે જ રે’જે!પ્રભુજી! પેખજો આ છે અમારું યુદ્ધ છેલ્લું,બતાવો હોય જો કારણ અમારું લેશ મેલું –અમારાં આંસુડાં ને લોહીની ધારે ધુએલું!દુવા માગી રહ્યું,જો, સૈન્ય અમ તત્પર ઊભેલું!નથી…
કાયર દુત્તા ઊભો રે‘જે !પેટભરા ! તું ઊભો રે‘જે !ભૂખમરા ! તું ઊભો રે‘જે !ચોર-લૂંટારા ઊતો રે‘જે !ગા-ગોઝારા ઊભો રે‘જે !
કેવી હશે ને કેવી નઇમા મને કોઈ દી સાંભરે નઇકોક કોક વાર વળી રમ્મત વચાળે મારાકાનમાં ગણગણ થાયહુતુતુતુની હડિયાપટીમામાનો શબદ સંભળાય-મા જાણે હીંચકોરતી વઈ ગઈહાલાના સૂર થોડા વેરતી ગઈ…શ્રાવણની કોક કોક વે’લી સવારમાંસાંભરી આવે બાપારિજાતકની મીઠી સુગંધ લઈવાડીએથી આવતો વાદેવને પૂજતી ફૂલ લઈ લઈમા એની મ્હેક મ્હેક મેલતી ગઈસૂવાના ખંડને ખૂણે બેસીને કદીઆભમાં મીટ માંડુંમાની…
પૂછી જોજો કોઈ ગુલામને –ઊઠ્યા કેવા ઓઘ એને મનેમળી મુક્તિ મંગલ જે દિનેએને કાને શબ્દ પડ્યો ‘તું સ્વાધીન’ – શી ઓહો સુખની ઘડી !એની આંખ લાલમલાલ છાતીમાં છોળો છલકાઈ પડી !એને ભાન મુક્તિ તણું થયુંએનું દૈન્ય ક્યાં ટપકી ગયુંએનું દિલગુલાબ ઝૂલી રહ્યુંએના મસ્તકે નમવાનું ભૂલી આભ-શું માંડી આંખડીએની ઊર્મિ રાંક મટી રુડા જગબાગમાં રમવા ચડી…
જોટે ઊગી બીજ ઝબૂકેજાણે બે અંગાર ઝબૂકેહીરાના શણગાર ઝબૂકેજોગંદરની ઝાળ ઝબૂકેવીર તણી ઝંઝાળ ઝબૂકેટમટમતી બે જ્યોત ઝબૂકેસામે ઊભું મોત ઝબૂકે
આજ અણદીઠ ભૂમિ તણે કાંઠડે,વિશ્વભરના યુવાનોની આંખો અડે;પંથ જાણ્યા વિના પ્રાણ ઘોડે ચડે,ગરુડ-શી પાંખ આતમ વિષે ઊઘડે.કેસરિયા વાઘા કરી જોબન જુદ્ધ ચડે;રોકણહારું કોણ છે ? કોનાં નેન રડે ?કોઈ પ્રિયજન તણાં નેન રડશો નહિં !યુદ્ધ ચડતાંને અપશુકન ધરશો નહિં !કેસરી વીરના કોડ હરશો નહિં !મત્ત યૌવન તણી ગોત કરશો નહિં !રગરગિયાં-રડિયાં ઘણું, પડિયાં સહુ ને…
ધણણણ ડુંગરા બોલે.શિવાજીને નીંદરું ના’વેમાતા જીજાબાઇ ઝુલાવે.પેટમાં પોઢીને સાંભળેલી બાળે રામ – લખમણની વાતમાતાજીને મુખ જે દીથી,ઊડી એની ઊંઘ તે દીથી….શિવાજીને…પોઢજો રે, મારાં બાળ ! પોઢી લેજો પેટ ભરીને આજ –કાલે કાળાં જુદ્ધ ખેલાશે :સૂવાટાણું ક્યાંય ન રહેશે….શિવાજીને…ધાવજો રે, મારાં પેટ ! ધાવી લેજો ખૂબ ધ્રપીને આજ –રહેશે નહીં, રણઘેલુડા !ખાવા મૂઠી ધાનની વેળા…..શિવાજીને…પ્હેરી –…
ભળાયું ન તેને સૌને, માતા માફ કે’જો રેહ્રદયમાં રાખી અમને, લેજો હો જી. સો સો રે…ટીપે ટીપે શોણિત મારા ઘોળી ઘોળી આપું તોયે,પૂરા જેના પ્રાશત કદીએ જડશે ન જી.એવા પાપ દાવાનળમાં, જલે છે જનેતા મારી,દિલડાના ડુંગર સળગ્યા, ઠરશે ન જી. સો સો રે…રઘુપતિ રામ મારા રુદાનો વિસામો એણે,ઋષિઓને વચને ખાધેલ ખોટ્યું હો જી.પ્રભુ નામ ભજતો…
